Gözler Türkiye'de... Dünya canlı yayınla takip etti

Dünya Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı ve genel seçimleri yakından izledi. Türk nüfusun yoğun olduğu ülkelerde vatandaşlar televizyonlara kilitlenirken yabancı basın da canlı akışlarla son gelişmeleri okuyucularına aktardı.

SEÇİMLER ABD’den Avrupa’ya, Azerbaycan’dan KKTC’ye, Japonya’dan Arap ülkelerine kadar büyük ilgiyle izlendi. Amerikan New York Times, CNN International gibi uluslararası medya kuruluşları haberi internet sitelerinde manşetlerine taşırken Al Jazeera, BBC Türkçe, VOA Türkçe gibi Haber siteleri son gelişmeleri ‘canlı akış’ şeklinde okurlarına duyurdu. Yabancı haber siteleri, sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarla da son gelişmeleri aktardı, adaylar ve oy kullanımıyla ilgili bilgi verdi. Haber siteleri, soru ve yanıt şeklindeki özel haberleri, uzman yorumlarıyla seçimlerin ayrıntılarını okuyucularına aktardı. Hemen hemen tüm kaynaklarda seçimlere yüksek katılım vurgusu dikkat çekti.

ATİNA DÜN GECE UYUMADI

- Türkiye’deki seçimler, Yunanistan’da 21 Mayıs Pazar günü yapılacak seçimleri unutturdu. Haftalar öncesinde başlayan Türkiye ilgisi dün doruğa çıktı. Yunan halkı ekranları başında heyecanla Seçim sonuçlarını bekledi.

- Televizyonlar, Türkiye’deki muhabirlerine bağlanarak, gelişmeleri sürekli olarak aktardılar. Stüdyolara davet edilen siyasetçiler ve uzmanlar da seçimlerin “ertesi gününü” konuştular, ilişkilerin geleceğine dair tahminlerde bulundular. Yunan gazeteleri de pazar günkü sayılarında seçimlere birinci sayfalarında yer ayırdı.

- Ülkenin iki büyük gazetesinden olan “Ta Nea” Türkiye seçimleri hakkında tam 48 sayfalık özel ek yayınladı. “To Vima” gazetesi de seçimlere 12 sayfa ayırdı. Seçim öncesinde hem Başbakan Kiriakos Miçotakis, hem de ana muhalefet lideri Aleksis Çipras yarışı kim kazanırsa kazansın yeni dönemde diyalog için çalışacaklarını söylemişti. (Yorgo KIRBAKİ/ATİNA)

KIBRIS’TA SOKAKLAR BOŞ TV ÖNLERİ KALABALIK

- Seçimler Kıbrıs Türklerini de Ada’daki Rumları da ekrana kilitledi. Sandıklar kapandıktan sonra sayım sürecinde sokaklar boşaldı. KKTC televizyonları sayım sürecini ekranlarına canlı taşıdı. Rum televizyonları ve internet haber siteleri de dün seçim sonuçlarını, anlık haberlerle duyurdu.

- 140 bin 111 seçmenin olduğu KKTC’de, sandığa rekor ilgi vardı. YSK verilerine göre, yurtdışı seçmenlerin katılım oranı yüzde 53.9 olurken, KKTC’de 82 bin 588 seçmen oy kullandı ve katılım yüzde 59.1 ile dünya ortalamasının üzerinde oldu.

- Adreslerini KKTC’ye almayan binlerce öğrenci ve çalışan ise, oylarını kullanmak üzere Türkiye’ye akın etti. Son güne kadar hava ve deniz seferleriyle binlerce seçmen Türkiye’ye gitti. KKTC’de çok sayıda Hatay kökenli de sürekli yaşıyor. Bu kapsamda Hatay seçmeni için İskenderun’a ek seferler yapıldı. (Ömer BİLGE/LEFKOŞA)

ARAP TELEVİZYONLARI YARIŞI YERİNDE İZLEDİ

- Seçimler, uzak coğrafyalardaki Japonya’dan Malezya’ya Azerbaycan’dan İrlanda’ya dünya çapında yakından takip edildi. Arap basınında da dünkü yarışa ilgi yoğundu. AlJazeera, Şarkul Avsat, Middleeasteye, The New Arab gibi önde gelen haber siteleri yarışı manşetten verirken, sonuçları da anlık olarak paylaştı.

- Katar merkezli AlJazeera televizyonu, canlı yayınlarla seçim gecesini yerinde takip etti. Arap basınında özellikle, olası bir iktidar değişiminin Türkiye dış politikasında ne gibi değişikliklere yol açacağı üzerinde duruldu.

- İsrail’in önde gelen yayınlarından Times of Israel, oy kullanmaya ilginin yoğun olduğuna dikkat çekti. Jerusalem Post haber sitesi de seçimler öncesi ekonomi tartışmalarını hatırlattığı haberinde, oy sayımını anbean aktardı.

AVRUPA BASINI: YILIN EN ÖNEMLİ SEÇİMİYDİ

- Avrupa başkentleri, dünya medyasının ve uzmanların “2023’ün en önemlisi” olarak nitelemekte tereddüt etmediği Türkiye’deki seçimleri çok yakından izlediler. Son dönemde Avrupa’daki seçimlerde ciddi bir sorun haline gelen seçime katılma oranının Türkiye’de son derece yüksek olması Avrupa medyasının sıklıkla vurgu yaptığı noktalardan biri oldu.

- İlk sonuçların gelmeye başlanmasıyla çok sayıda yayın organında, “Sayıların savaşı” vurgusu öne çıktı. Veri akış süreci Avrupa medyalarının yorum yapmasını oldukça zorlaştırdı.

- Seçimlerin sadece Türkiye’yi ilgilendirmediği yorumuna da sıkça rastlandı. The Guardian, “Seçim Türkiye sınırlarının çok ötesinde bir öneme sahip” ifadelerini kullandı. Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinin tavrını ele alan Fransız Le Figaro gazetesi, öne çıkardığı bir haberinde, “Avrupalıların belirsiz bir gelecek karşısındaki temkinli sessizliği” başlığını tercih etti. Seçimlerin AB ve NATO açısından önemli sonuçları olacağına vurgu yapan gazete, “AB, Türkiye’nin bir sonraki cumhurbaşkanının kim olacağını bekliyor” değerlendirmesi yaptı. Fransız Le Monde ise seçim güvenliğine yönelik mobilizasyona dikkat çekti. (Güven ÖZALP/BRÜKSEL)

ABD MEDYASINDAN DAKİKA DAKİKA TAKİP

- ABD medyası seçim kampanyasını olduğu gibi seçim günü ve sayımı da yakından izledi. Dünyanın önde gelen medya kuruluşlarından New York Times gazetesi, CNN International haber siteleri, 14 Mayıs seçimlerini internet sayfalarında manşete aldı. Gelişmeler dijital olarak “canlı” ibaresiyle takipçilerle paylaşıldı. Türkiye’nin güçlü ekonomik ve siyasi bağlara sahip bir NATO üyesi olduğu, bu yüzden Dünya liderlerinin de yarışı yakından takip ettiği belirtildi. ABD yönetimi taraf tutmadığını, kim kazanırsa onunla çalışmaya hazır oldukları mesajını vermişti.

- ABD’deki Türk seçmen de seçim gecesini ilgiyle izledi. ABD’de ikamet eden 134 bin 245 Türk seçmenden, 53 bin 40’ı oy kullanmıştı. Katılım oranı 2018 yılında yapılan seçime kıyasla yüzde 71 artarak yüzde 39.56’ya ulaşmıştı. (Razi CANİKLİGİL/NEW YORK)

ALMANYA’DA SONUÇLARA İLGİ YOĞUN OLDU

- Türk seçmenin yurtdışında en yoğun olduğu Almanya’da seçimler ayrı bir ilgiyle takip edildi. 1.5 milyon Türk seçmenin bulunduğu Almanya’da bu yıl da sandığa katılım yüksek seviyelerde gerçekleşti. Türk seçmen gibi Alman medyası da seçim sürecini ve oy sayımını yakından izledi.

- Almanya’daki Türk siyasi partilerinin yerel örgütleri ve dernekler oy sayımını ve Türkiye’den gelen haberleri takip etmek üzere özel etkinlikler düzenledi. Sadece Almanya’nın başkenti Berlin’de bu türden 5-6 etkinlik düzenledi. Yine Türk nüfusun yoğun olduğu Avrupa’nın diğer kentlerinde de benzer buluşmalar oldu.

- Alman devlet televizyonları ARD ve ZDF de haberlerinde seçime geniş yer verdi, sürekli güncellemeler yaparak gün boyu takibi sürdürdü. Almanya’da yayınlanan günlük gazetelerden Frankfurter Rundschau internet sitesinde, Türkiye’den sonuçlara dair gelen haberleri “İlk sonuçlar (Cumhurbaşkanı) Erdoğan’ı önde gösteriyor” başlığıyla verdi. (Ahmet KÜLAHÇI/BERLİN)

ALMAN POLİSİNDEN SEÇİM MESAİSİ

Türkiye’deki seçimler nedeniyle Almanya’daki güvenlik birimleri de ek önlemler aldı. Alman “Bild am Sonntag” gazetesinin haberine göre, İçişleri Bakanlığı Türkiye’deki seçimler nedeniyle federal güvenlik birimlerine olası olumsuzluklara hazır olmaları talimatını verdi. Gazeteye konuşan bir İçişleri Bakanlığı sözcüsü, Türkiye’deki seçimler nedeniyle federal güvenlik birimlerinin, eyaletlerden sorumlu güvenlik daireleriyle irtibat halinde olduğunu ve gelişmeleri yakından izlediklerini söyledi. Gazete, seçim sonuçlarına bağlı olarak Almanya’da olası kutlama ya da protesto gösterileri sırasında yaşanabilecek gerginliklere karşı önlem alındığını yazdı. Ancak görevlendirilen polis sayısı ya da alınan önlemlere dair detay vermedi. Yaklaşık 1.5 milyon Türk seçmenin bulunduğu Almanya’da 26 noktada sandık kurulmuştu.

AVRUPA’DAN 400 GÖZLEMCİ İZLEDİ

TÜRKİYE’deki seçimleri Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcileri de yerinde izledi. Sandık güvenliği ve seçim sürecine dair gözlemlerde bulunmak üzere AGİT adına başkent Ankara’ya gelen Büyükelçi Jan Petersen, “Gözlem için sahadayız, raporumuzu yarın (bugün) açıklayacağız” dedi. Ankara’daki Kavaklıdere Ortaokulu’nda gazetecilere açıklamalarda bulunan Petersen, seçimleri izlemek amacıyla Türkiye’ye altı hafta önce geldiklerini belirtti.

ALTI HAFTADIR TÜRKİYE’DELER

Petersen, “Altı haftalık süreçte Türkiye’deki seçim sürecinde olan yasal çerçeveler, seçim kampanyaları, partilerin etkinlikleri şeklinde takipte bulunuyoruz, bunların raporlarını yapıyoruz. Bugün de gözlem için dışarıdayız. Bu raporları yarın (bugün) duyuracağız” dedi.

AGİT’e bağlı Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin (ODIHR) 350 kişilik gözlemci heyetinin yanı sıra Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) de 42 kişilik bir kadroyla seçimleri yerinde izledi. Ancak ekibin bir kısmı sürece daha yakın zamanda dahil oldu. Oy kullanma sürecini dün sabah erken saatlerde izlemeye başladıklarını aktaran Petersen, faaliyetlerinin sayım esnasında ve sonrasında da devam ettiğini aktardı. (DHA)

ABD BÜYÜKELÇİSİ: TÜRKİYE’Yİ ÖRNEK ALIN

ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, önceki gün Instagram’dan yaptığı paylaşımla Türkiye’de sandığa gitme oranının yüksekliğine dikkat çekti. Eşi Cheryl ile bir tekneden çekilmiş fotoğrafını paylaşan Flake, “Yarınki (dün) seçimler için Türkiye’de olmaktan onur duyuyorum. Türk halkı reyini ciddiye alıyor, seçmenlerin yüzde 80’inden fazlasının sandığa gitmesi bekleniyor. Dünyanın kalanı için ne kadar güçlü bir örnek” diye yazdı. ABD’de en son 2020 yılında yapılan başkanlık seçimlerine katılım yüzde 66 seviyesinde kalmıştı.

AMERİKALILARA TELAFFUZ DERSİ: KILIÇDAROĞLU

NEW York Times gazetesi, okurlarına Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun isminin nasıl telaffuz edileceğini anlattı. Seçim sonuçlarına dair canlı yayın sayfasından 42 saniyelik bir video paylaşan gazete, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rakibinin ismi nasıl teleffuz ediliyor?” sorusuna yanıt aradı. Gazete, “Türkler için bile zorlu” dediği ismin anlamının “kılıç ustasının oğlu” olduğunu not etti.

TWİTTER İÇERİK KALDIRDI... ELON MUSK'TAN TÜRKİYE AÇIKLAMASI

SOSYAL medya platformu Twitter, Oy kullanma işlemi başlamadan bir gün önce Türkiye’den bazı içeriklere erişim engeli getirdi. Platformun hükümetlerle ilişkileri yöneten biriminden hem Türkçe hem İngilizce yapılan paylaşımlarda, “Twitter’a iletilen erişim engellenmesine yönelik mahkeme kararları uyarınca ve Twitter’ın Türkiye’de kullanıma açık kalmasını sağlamak amacıyla, Türkiye’de bazı içeriklerin erişimine engelleme getirdik” denildi. Twitter, bu içeriğe Türkiye dışından erişimin devam edeceğini kaydetti. Engellenen içeriğin ne olduğu tartışmaya neden oldu. Twitter’ın sahibi milyarder iş insanı Elon Musk, bir kullanıcının mesajı üzerine, “Bunu yapmasaydık tüm Twitter’a erişim daraltılacaktı, hangisi daha iyi” diye sordu.